Titel: Keuze tussen Magere Hein en Frankenstein
Datum:
11 juli 2001
Bron: NRC
Via: GEN-TECH list - miepbos@xs4all.nl

Keuze tussen Magere Hein en Frankenstein

Een gisteren gepubliceerd VN-rapport beveelt biotechnologie aan als middel tegen voedselproblematiek in de Derde Wereld. Niet iedereen in Nederland reageert enthousiast.

Door onze redacteur SANDER VOORMOLEN

ROTTERDAM, 11 JULI. `Liever Frankenstein dan Magere Hein', zei minister
Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking gisteren bij de presentatie van het Human Development Rapport 2001 in Den Haag. In het rapport doet de
ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties UNDP de aanbeveling
biotechnologie in te zetten om de voedselproblematiek in de Derde Wereld te bestrijden. Die boodschap roept gemengde reacties op onder deskundigen. Is biotechnologie de oplossing voor het wereldvoedselprobleem?

Frans van Dam van de Stichting Consument en Biotechnologie vindt dat wat al te kort door de bocht. ,,Ik krijg de indruk dat het rapport weinig
onderbouwd is. Het noemt biotechnologie als middel om bijvoorbeeld droogte- en zouttolerantie in voedingsgewassen in te bouwen en zo de opbrengst te verhogen. Maar of dat ook werkelijk mogelijk is, moet nog blijken.''

Rob Janssen, directeur van de branche-organisatie van de
biotechnologie-industrie NIABA vindt het echter ,,een goede zaak'' dat nu
ook de ontwikkelingsorganisatie van de VN erkent dat biotechnologie
belangrijke economische en maatschappelijke voordelen kan bieden voor de Derde Wereld. ,,Eerder hebben de Wereldgezondheidsorganisatie en de
Wereldbank zich al op dat standpunt gesteld. Het besef begint steeds meer
door te dringen dat biotechnologie in de Derde Wereld economische en
maatschappelijke voordelen kan hebben. Biotechnologie is niet dè oplossing voor het voedselprobleem, maar het is wel een technologie die wij zo goed mogelijk moeten inzetten om de almaar groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden.''

Volgens Janssen zal de biotechnologie-industrie middelen en producten
misschien goedkoper beschikbaar kunnen stellen aan de arme landen. Maar de hoofdmoot zal vanuit de overheid moeten komen om via ontwikkelingshulp de biotechnologie in de Derde Wereld van de grond te krijgen. ,,Als die landen zelf de middelen hebben om nieuwe biotechnologische toepassingen te ontwikkelen, dan kunnen ze proberen er zelf economisch voordeel uit te halen.''

Volgens Jaap Hardon, ex-directeur van de Wageningse genenbank en
tegenwoordig actief voor de vrijwilligersorganistatie Agromisa die zich
inzet voor boeren in de Derde Wereld, is het VN-rapport niet realistisch.
,,Biotechnologie wordt veel te veel gezien als alternatief voor de gewone
plantenveredeling. Het voegt dingen toe, maar kan die niet in zijn eentje
vervangen. Het belang van de biotechnologie is helemaal uit zijn context
getrokken omdat de industrie zich op de biotechnologie heeft gestort. Als je
kijkt naar de resultaten dan is de conventionele landbouw nog altijd
verantwoordelijk voor negentig procent van de resultaten. Biotechnologie
heeft enorm interessante mogelijkheden, ook voor de Derde Wereld. Er zijn
alleen te veel gouden bergen beloofd.''

De meeste organisaties die zich bezighouden met ontwikkelingssamenwerking zien de introductie van biotechnologie in de Derde Wereld helemaal niet zitten. Kortgeleden riepen zij zelfs op tot een moratorium. Volgens woordvoerder Annette Raayer van NOVIB, de Nederlandse Organisatie voor Internationale Ontwikkelingssamenwerking, is er met de publicatie van het VN-rapport weinig aan dat standpunt veranderd. ,,We blijven bij ons moratorium. We moeten eerst een beter beeld van de implicaties van biotechnologie krijgen, voordat we verder gaan. Je kunt namelijk nooit meer terug en er zijn mogelijk risico's voor gezondheid en milieu. Ook willen wij garanties dat het niet ten koste gaat van de biodiversiteit en dat de kleine boeren ervan profiteren. Eigenlijk vinden we dat je eerst zou moeten investeren in duurzame landbouw, een technologische oplossing is niet voldoende.''

Ook Inez Starink, medewerker van de Derde Wereldorganisatie HIVOS, wijst het VN-rapport van de hand. ,,Dit is het sprookje van de makkelijke oplossing.
Honger in de Derde Wereld wordt veroorzaakt door ongelijke verdeling van de voedselvoorraden en een beperkte toegang tot productiemiddelen zoals grond en kredieten. Dat los je niet op met technologie. Bovendien zou centraal moeten staan wat de mensen uit de Derde Wereld zelf willen. Veel boeren en NGO's staan heel kritisch tegenover biotechnologie. Ze twijfelen of het hun probleem zal oplossen omdat het niet structureel de oorzaak aanpakt.
Biotechnologie promoot monocultuur en commercialisering van de landbouw, waardoor boeren massaal failliet gaan. Om met Herfkens te spreken: Frankenstein zal Magere Hein niet buiten de deur houden.''


Alles van:http://www.nrc.nl/dossiers/Genetische_Revolutie/994851079272.html